Fot.: Prof. Marek Grad podczas wykładu – Towards the Earth’s Interior, podczas wydarzenia TEDxŁazarskiUniversity (źródło: youtube TEDx Talks)

Z ogromnym smutkiem żegnamy prof. Marka Grada. Zmarł nagle 17 maja 2020 roku. Był naukowcem o ogromnym dorobku badawczym oraz świetnym dydaktykiem i niesamowicie serdecznym wykładowcą uniwersyteckim. Potrafił zarazić swoją pasją studentów i zainteresować oraz inspirować ich do pracy naukowej. Jego wykłady przyciągały uwagę nie tylko studentów Geofizyki, ale także studentów innych kierunków.

Profesor Marek Grad był znakomitym geofizykiem. W jego dorobku naukowym znaleźć możemy między innymi pierwszą na świecie mapę Granicy Moho dla całej Płyty Europejskiej, którą opracował wraz z Timo Tiirą z Uniwersytetu w Helsinkach. Koordynował także wiele eksperymentów wśród których wymienić można 13 BB Star, POLONAISE’97, czy CELEBRATION 2000, a także wiele innych. Był wieloletnim dyrektorem Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego (1991 – 2002 rok), a także dziekanem Wydziału III Polskiej Akademii Nauk w latach 2012 – 2014. Ten sejsmolog był również członkiem zagranicznej Fińskiej Akademii Nauk.

Opisany tutaj dorobek naukowy prof. Marka Grada to jedynie mały wycinek jego działalności naukowej. Składamy najszczersze kondolencje jego rodzinie i przyjaciołom. Profesor zawsze pozostanie w naszej pamięci jako osoba niesamowicie życzliwa oraz odznaczająca się ogromną pasją w swojej pracy – tak dydaktycznej, jak i naukowej.

– Studenci

Uroczystość pogrzebowa odbędzie się w czwartek 21 maja o godzinie 14-stej na Cmentarzu Bródnowskim w kościele drewnianym. Ze względu na sytuacje epidemiologiczną odradza się udział w pogrzebie, a zamiast tego zalecane jest wspominanie prof. Marka Grada z domu. 

Koło Naukowe Geofizyki w dalszym ciągu organizuje otwarte seminaria on-line. Czy reakcje nuklearne wywołuje tylko człowiek? Czy transuranowce na pewno nie występują w przyrodzie? Na te oraz wiele innych pytań odpowie profesor Instytutu Nauk Geologicznych PAN dr hab. Łukasz Kruszewski na kolejnym spotkaniu Koła, które odbędzie się w poniedziałek 18 maja o godzinie 18.

Wykład jest drugim spotkaniem KNG UW w tej formie i jednocześnie drugim z trzech przewidywanych spotkań online z naszym prelegentem. Do tej pory dr hab. Łukasz Kruszewski odpowiedział nam już o minerałach magnetycznych (wydarzenie stacjonarne, które odbyło się na Wydziale Fizyki w grudniu 2019 roku) oraz najciekawszych odkryciach astrogeologii (pierwsze spotkanie organizowane w formie wykładu internetowego – 27 kwietnia 2020 roku).  Seminarium odbędzie się za pośrednictwem platformy ZOOM – planowana jest również transmisja wydarzenia na żywo na facebook’u.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych tematem! Więcej informacji będzie pojawiać się na bieżąco na stronie wydarzenia.

logo konferencji EGU, Źtódło: EGU

Mimo szalejącej pandemii i odwołania wielu nadchodzących wydarzeń popularyzujących naukę, czy konferencji, część z nich udało się zorganizować w nowej formie – wydarzenia takie jak konferencje naukowe, spotkania kół, czy seminaria odbywają się mimo braku fizycznych możliwości.

Wśród organizatorów, którzy nie zrezygnowali ze swojej pracy znaleźli się organizatorzy największej w Europie konferencji naukowej związanej z naukami o Ziemi. Wychodząc na przeciw obecnej sytuacji, organizatorzy konferencji EGU2020 zdecydowali, że odbywać się ona będzie w trybie online, a udostępniane przez autorów materiały będą dostępne do wglądu nie tylko dla uczestników, ale też dla osób, które w normalnych warunkach nie miałyby możliwości wzięcia udziału w konferencji.

Wśród prezentujących autorów znajdują się studenci kierunku Geofizyka w Geologii, wraz z przedstawicielem Zakładu Fizyki Litosfery w Instytucie Geofizyki UW, prof. dr hab. Markiem Gradem.

Już teraz zapraszamy do zapoznania się z abstraktem oraz przygotowanym przez grupę posterem. Sesja odbędzie się w środę 6 maja w godzinach 14:00-15:45.

Ryc. Wycinek Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, arkusz 798 – Świdnica, Źródło: B. Przybylski, S.
Cwojdziński (2009)

W ramach programu studiów licencjackich na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego studenci wykonują Projekty Studenckie na zadane tematy lub, jeśli znajdą opiekuna naukowego projektu, takie tematy które sami zaproponują. Studentki Geofizyki w Geologii – Wiktoria Jarecka i Weronika Wysocka, we współpracy z Pauliną Tyc (realizującej studia na kierunku fizyka nauczycielska), zdecydowały się na prace pod okiem dr. hab. Radosława Mieszkowskiego z Wydziału Geologii UW. Ich projekt studencki dotyczył opracowywania danych uzyskanych w ramach pomiarów metodą tomografii elektrooporowej.

Celem projektu było wykartowanie stropu granitów na podstawie rozpoznania rozkładu oporności elektrycznej w górotworze. Obszar badań znajdował się na północ od miasta Strzegom, w województwie dolnośląskim.

Raport z pracy Wiktorii Jareckiej, Weroniki Wysockiej oraz Pauliny Tyc można przeczytać TUTAJ.

Załączniki dostępne są w dwóch pdfach: Załączniki 1.1 i 1.3-3.2 i Załącznik 1.2.

Fot.: Porównanie wielkości Ziemi i planety Kepler-1649c, Źródło: JPL NASA.

Można by powiedzieć, że koncepcja występowania w kosmosie planet podobnych do Ziemi jest „stara jak świat”, jednak możliwości poszukiwań takich obiektów istnieją od niedawna. Jedną z najskuteczniejszych stosowanych obecnie metod wykrywania odległych planet pozasłonecznych, które przypominać mogą Błękitną Planetę, jest poszukiwanie okresowych tranzytów planet. Polega ona na obserwowaniu spadków w jasności gwiazdy w wyniku przejścia przez jej tarczę innego ciała niebieskiego.

Przykładami misji poszukujących planety pozasłoneczne za pomocą metody monitorowania tranzytów jest Kosmiczny Teleskop Keplera oraz jego następca Transiting Exoplanet Surver Satellite (TESS). Kosmiczny Teleskop Keplera rozpoczął swoją misję w ramach programu Discovery, w roku 2009 i działał do roku 2018, kiedy to został uśpiony. Głównym celem jego misji było określenie jak często występują układy planet oraz jaka jest ich różnorodność w kosmosie. Kolejną z wymienionych misji jest należąca do programu Explorer TESS, której celem jest poszukiwanie planet pozasłonecznych. Teleskop ten wystrzelony został w kwietniu 2018 roku.

Ponownie analizując dane z Kosmicznego Teleskopu Keplera, odkryto planetę zbliżoną rozmiarami do Ziemi, orbitującą wokół czerwonego karła, w strefie w której potencjalnie planety skaliste mogłyby posiadać wodę w stanie płynnym. Planeta ta – Kepler-1649c – znajduje się 300 lat świetlnych od Ziemi i jest jest bardzo zbliżonych do niej rozmiarów (1.06 wielkości naszej planety). Otrzymuje ona 75% światła które Ziemia otrzymuje od Słońca, od swojej gwiazdy, krąży wokół niej tak blisko, że rok na Kepler-1649c trwa zaledwie 19,5 dni ziemskich.

Istnieją inne znane planety pozasłoneczne rozmiarem przypominające Ziemię – są to na przykład TRAPPIST-1f albo Teegarden c. Inne z kolei mogą charakteryzować się temperaturą podobną do tej u nas – są to na przykład TRAPPIST-1d, czy, odkryta za pomocą misji TESS, TOI 700d. Jednak żadna odkryta dotąd exoplaneta nie jest tak podobna do Ziemi w obydwu tych aspektach oraz pod względem swojego położenia w ekosferze swojej gwiazdy.

Meteor z roju Perseidów, 12 Sierpnia 2016, Spruce Knob, West Virginia. Źródło: (NASA/Bill Ingalls)

Mimo panującej pandemii Koło Naukowe Geofizyki UW w dalszym ciągu stara się działać na najwyższych obrotach. W związku z tym dla wszystkich, których interesują nauki o Ziemi (oraz innych planetach) mamy dobrą wiadomość. Już w najbliższy poniedziałek KNG UW chciałoby zaprosić na spotkanie Koła, na którym prelekcję wygłosi dr hab. Łukasz Kruszewski będącym profesorem Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk. Wykład wygłoszony przez prelegenta nosi tytuł: „Najciekawsze odkrycia astrogeologii” i jest wykładem otwierającym serię spotkań w formie wydarzeń on-line. Dr hab. Kruszewski wygłosi dla zainteresowanych w sumie trzy prelekcje na różne tematy.

Jeśli jednak interesuje Was czy Tytan może być paliwem, skąd w końcu jest ta cała woda, co ma wspólnego cukier z meteorytem oraz jak smakuje pozaziemski ocean, to wykład ten jest właśnie dla Was.

Spotkanie odbędzie się za pośrednictwem platformy zoom, zatem zaleca się wcześniejsze jej pobranie. Link do spotkania udostępniony zostanie na stronie wydarzenia w dniu spotkania, które odbędzie się 27 kwietnia o godzinie 18-stej.

W celu śledzenia informacji na temat nadchodzącego eventu, zapraszamy na stronę wydarzenia na facebook’u.

3 marca bieżącego roku, studenci Geofizyki w Geologii oraz studenci należący do Koła Naukowego Geofizyki UW mieli okazję odwiedzić Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN). Podczas wycieczki członkowie Koła mieli okazję zapoznać się z prowadzonymi w CBK PAN badaniami naukowymi oraz obecnie realizowanymi projektami badawczymi.

Zaproszenie do CBK PAN wyszło z inicjatywy Izabeli Kowalskiej-Leszczyńskiej z Zespołu Fizyki Układu Słonecznego i Astrofizyki. Studenci mieli okazję dowiedzieć się więcej na temat prac prowadzonych przez Zespół, a także o możliwości odbywania praktyk związanych z badaniami nad heliosferą. Ponadto Koło odwiedziło Zakład Fizyki Plazmy, gdzie członkowie mieli okazję wysłuchać prelekcji na temat badań prowadzonych nad jonosferą oraz na temat prognozowania pogody kosmicznej.

Oprócz tego studenci mieli też okazję zwiedzić laboratoria i pracownie elektroniczne oraz porozmawiać z dyrekcją na temat możliwości jakie stwarza dla studentów CBK PAN.

Fot.: Stoisko Koła Naukowego Geofizyki UW na Festiwalu Nauki.

Już 14 marca 2020 na Wydziale Fizyki UW odbędą się Dni Otwarte Kampusu Ochota (DOKO’2020), na których będzie możliwość dowiedzenia się więcej na temat studiowania na wydziałach zlokalizowanych na naszym Kampusie. Podczas wydarzenia nie zabraknie warsztatów oraz pokazów dla osób z każdej kategorii wiekowej.

Koło Naukowe Geofizyki również przygotowało atrakcje dla osób chcących wziąć udział w DOKO’2020. Studenci zaprezentują przygotowane przez siebie pokazy oraz opowiedzą o studiach na Wydziale Fizyki oraz Wydziale Geologii. Podczas prezentacji KNG UW zobaczyć będzie można trzy pokazy:

pokaz związany z energią wiatrową – uczestnicy będą mogli dowiedzieć się, w jaki sposób działa turbina wiatrowa i jak wytwarzany jest w niej prąd przemienny;

geofon –  zaprezentowane zostanie urządzenie służące do rejestracji fal sejsmicznych; uczestnicy dowiedzą się też więcej na temat trzęsień Ziemi oraz ich natury. Opowiemy o mechanizmie ich powstawania oraz ich rejestracji;

Na czym polega zjawisko indukcji? – tutaj zaprezentowane zostanie zjawisko indukcji elektromagnetycznej; pokaz stanowi swego rodzaju merytoryczne uzupełnienie pokazu turbiny wiatrowej oraz geofonu, ponieważ oba urządzenia opierają swoje działanie na zjawisku indukcji.

Na pokazy zapraszamy między godziną 12 a 16. Więcej informacji na temat atrakcji dostępnych na DOKO można znaleźć TUTAJ.

Powierzchnia stałego potencjału ( 'geoida' – granatowa i powierzchnia fizyczna komety 67P/C-G. Obliczenia L. Czechowskiego.

Początek semestru to ostatni moment, żeby zapisać się na zajęcia. Metody numeryczne i programowanie w mechanice ośrodków ciągłych to przedmiot prowadzony na Wydziale Fizyki UW przez prof. dr. hab. Leszka Czechowskiego oraz dr. hab. Konrada Kossackiego. Na kurs składa się 30 godzin wykładowych oraz 30 godzin ćwiczeniowych. Uczęszczający na zajęcia studenci uzyskać mogą 4 punkty ECTS.

Jeśli interesuje Cię praktyczne wykorzystanie metod numerycznych w mechanice ośrodków ciągłych, znasz podstawy C, C++, Fortrana lub Pythona, ten przedmiot jest świetną okazją by nauczyć się stosować wiedzę w praktyce. Podczas zajęć przedstawione zostaną zagadnienia związane z tematem mechaniki ośrodków ciągłych, a także dowiesz się w jaki sposób pisać programy numeryczne przydatne w rozwiązywaniu równań, rozwiązywane będą problemy spotykane przy modelowaniu za pomocą wybranych gotowych pakietów, a także zapoznasz się z metodami badania problemów w laboratorium lub w naturze.

Więcej szczegółów na temat zajęć znaleźć można TUTAJ.

Żeby zapisać się na przedmiot należy zgłosić się do prof. Leszka Czechowskiego.

Już 19 marca 2020 roku rozpocznie się IV Konferencja Geotematyczna GAUS. Będzie ona trwała od czwartku aż do niedzieli (22 marca 2020) i odbędzie się w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach.

Tematem przewodnim tegorocznej edycji wydarzenia będzie ochrona środowiska, geologia realizowana w formie wycieczek terenowych, a także geofizyka w postaci atrakcyjnych i praktycznych warsztatów. Na konferencji nie zabraknie interesujących wykładów z dziedziny nauk o Ziemi, zajęć oraz targów pracy, na których studenci będą mogli bezpośrednio porozmawiać z przedstawicielami zaproszonych firm. Jeden dzień poświęcony zostanie sesji referatowej oraz sesji plakatowej, na której studenci zaprezentować będą mogli realizowane przez siebie projekty. Na konferencji odbędzie się również konkurs prac dyplomowych, w którym więcej przeczytać można TUTAJ.

Więcej informacji na temat Konferencji znaleźć można na stronie wydarzenia. Rejestracja trwa do 27 lutego 2020 i można dokonać jej poprzez wypełnienie formularza zgłoszeniowego, po uprzednim zapoznaniu się z regulaminem eventu.

Wśród prelegentów, którzy przygotują referaty w ramach tegorocznej edycji znajdą się także studenci kierunku Geofizyka w Geologii 🙂