Fot.: Zespół projektu badawczego w przerwie między pomiarami, 7 grudnia 2019, zdjęcie: Helena Ciechowska,

Kopalnia niklu w Szklarach powstała pod koniec XIX wieku i na początku działała jako głębinowa. W 1920 roku przekształcona została w kopalnię odkrywkową, jednak w latach 90-tych została zamknięta. Pod koniec 2019 roku, Koło Naukowe Geofizyki, rozpoczęło projekt mający na celu rekonstrukcję mapy podziemnych korytarzy, chodników oraz wyrobisk. Podczas badań zastosowano nieinwazyjną technikę tomografii elektrooporowej (ERT). Podczas jednodniowych pomiarów wykonane zostały 2 profile elektrooporowe o długości około 400 m. Uzyskane przez naszych studentów wyniki okazały się bardzo interesujące, w związku z czym zdecydowali się oni na kontynuację projektu.

Miło nam poinformować, że prowadzone przez naszych studentów badania z zakresu geofizyki archeologicznej na terenie dawnej kopalni niklu i chryzoprazu w Szklarach otrzymały finansowanie w ramach grantu ISAP Fund przyznanego zespołowi prowadzonemu przez Mikołaja Zawadzkiego, wiceprezesa Koła Naukowego Geofizyki UW, przez International Society for Archeological Prospection (ISAP).

Badania rozpoczęte zostały w grudniu 2019 roku i finansowane były z pieniędzy Zakładu Fizyki Litosfery, Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwsza część pomiarów odbyła się 7 grudnia. Zespół KNG UW podczas prowadzenia badań na terenie kopalni w Szklarach pozostaje pod opieką merytoryczną doktoranta Wydziału Geologii UW – Michała Pisza, oraz otrzymuje wsparcie merytoryczne ze strony dr. hab. Radosława Mieszkowskiego.

Więcej na temat projektu można przeczytać na stronie KNG UW.

14 grudnia 2009 roku, na kołową orbitę okołobiegunową, wyniesiony został pracujący w zakresie podczerwieni kosmiczny teleskop Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE). Swój główny cel, zrealizował do października 2010, a następnie wprowadzony został w stan uśpienia w lutym 2011 roku.

Ryc.: Kometa C/2020 F3 (NEOWISE) widziana z Mâcon we Fracji, 8 lipca 2020, Fot.: Valentin G. Photographie.

We wrześniu 2013 roku, teleskop został ponownie uruchomiony, otrzymując nowe zadanie do wykonania. Tym razem miał obserwować obiekty bliskie Ziemi (Near Earth Objects – NEO), czemu zawdzięcza sobie nową nazwę – NEOWISE.

To właśnie za pomocą kosmicznego teleskopu NEOWISE, 27 marca 2020 roku, odkryta została długookresowa kometa C/2020 F3. Zaledwie 10 dni temu (3 lipca 2020) osiągnęła ona swoje peryhelium – zbliżyła się do Słońca na odległość około 44 milionów kilometrów. Ze względu na swoją bliską w tym czasie odległość od Słońca, z Ziemi nie było jej dobrze widać. Teraz jednak – gdy C/2020 F3 oddala się stopniowo od naszej Gwiazdy – z Błękitnej Planety obserwować możemy ją gołym okiem. Najlepiej widoczna była w dniach 9 – 11 lipca, jednak do tej pory, jeśli warunki atmosferyczne na to pozwalają, pozostaje w zasięgu wzroku ziemskiego obserwatora.

23 lipca 2020 kometa minie Ziemię w odległości zaledwie około 0,7 au, czyli w przybliżeniu 104 milionów kilometrów.

Ryc.1.: obłoki srebrzyste (NLC) obserwowane przez sondę AIM, źródło: NASA/HU/VT/CU LASP

Lato – ze względu na ciepłe noce – to doskonały moment na obserwacje nocnego nieba. Ta pora roku jednak nie jest jedynie dobrym momentem na obserwacje ze względu na dużą ilość aktywnych rojów meteorów – takich jak chociażby Perseidy – ale również ze względu na fakt, że to właśnie wtedy „polować” można na obłoki srebrzyste, na które „sezon” zaczyna się już w połowie maja, a kończy się mniej więcej pod koniec sierpnia.

Czym są jednak owe obłoki srebrzyste – nazywane z angielskiego noctilucent clouds, czyli w skrócie – NLC? Więcej na ten temat dowiedzieć się można z lektury tekstu dostępnego TUTAJ.

Ryc. 1.: Gwiazdozbiór Kasjopei – radiant roju Zeta Cassiopeidy, źródło: wikipedia.

Ze względu na ciepłe noce, lipiec jest dobrym czasem na obserwację nieba, na którym obserwować można kilka rojów meteorów.

Pierwszym z rojów są Lipcowe Pegazydy, które obserwować będzie można od 7 do 13 lipca, a których maksimum przypadnie na 9 lipca. Rój należy do średnio aktywnych, a jego obfitość wynosi 3 meteory na godzinę. Lipcowe Pegazydy są najprawdopodobniej związane z przelotem komety C/1979 Y1. Radiant tego roju znajduje się w gwiazdozbiorze Pegaza.

Kolejnym rojem są Alfa Cygnidy (ACG), których radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Łabędzia. Są one aktywne między 30 czerwca, a 31 lipca, z maksimum występującym około 16-17 lipca. Aktywność roju określa się jako niską, a obfitość wynosi 2 do 3 meteorów na godzinę. Ciało z którym związany jest rój nie jest znane.

Między 13 a 17 lipcem można obserwować rój  o nazwie Zeta Cassiopeidy, którego maksimum przypada na 15 lipca. Ma on swój radiant w gwiazdozbiorze Kasjopei. Rój ten czasem nazywany był Wczesnymi Perseidami.

Maksimum Zeta Cassiopeidów przypada na początek aktywności roju Sigma Kaprikornidów (SCP), która trwa do 11 sierpnia. Rój ten swoje maksimum osiąga 20 lipca. Jego radiant znajduje się natomiast w gwiazdozbiorze Koziorożca, a jego obfitość to 5 meteorów na godzinę.

Ostatnie maksimum przypada na 28 lipca – jest ono związane z Południowymi delta Akwarydami aktywnymi między 12 lipca a 19 sierpnia. Jego radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika. Jest to rój o wysokiej aktywności, a jego obfitość to 20 meteorów na godzinę! Rój ten wchodzi z skład kompleksu Akwarydów – Kaprikornidów, wraz z kilkoma innymi rojami, których radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika lub gwiazdozbiorze Koziorożca.

Co więcej, w tym roku – 5 lipca – obserwować będzie można półcieniowe zaćmienie Księżyca. Zjawisko będzie można oglądać około godziny 4:30.